Xung quanh bài hát “Giã từ”

(Hầu hết người yêu nhạc chúng ta biết đến bản “Giã từ” nhưng là một sáng tác đặc sắc theo thể loại bolero dìu dặt của nhạc sỹ Thanh Tùng. Thế nhưng trong một tài liệu khác mà [dongnhacxua.com] vừa tìm thấy trên internet thì lại hé mở cho giới yêu nhạc nhiều thông tin thú vị. Trên tinh thần tôn trọng thông tin đa chiều, chúng tôi xin phép đăng lại bài viết của tác giả Ngữ Yên đăng trên NewVietArt.com)

Bài boléro Giã từ nầy được sáng tác từ trước 1975 nhưng hiện nay rất ăn khách qua rất nhiều giọng hát trong nước và hải ngoại như: Giao Linh, Phương Dung ,Bảo Yến, Chế Thanh, Quốc Đại và mới đây trong Giải Mai Vàng 2007 ( 11/1/2007 ) ca sỹ Đàm Vĩnh Hưng chiếm giải ca sỹ nhạc nhẹ cũng qua bài Giã Từ cho thấy sức hút của ca khúc nầy rất mạnh….

Trên các website viết khá nhiều về bài nầy như nhacvangonline,nhacso.net và Thanh Niên online… nhạc sỹ Tô Thanh Tùng có kể về cảm hứng sáng tác bài hát nầy bắt nguồn từ quán càfé sinh viên ở ĐaKao  vớI cô chủ xinh đẹp tên là Diễm. Thật ra từ trước 1975 bài nầy cũng rất thịnh hành ở Tây Ninh của nhạc sỹ Băn Vi. Băn Vi cũng gốc người Đồng Tháp như Tô Thanh Tùng. Ở Tây Ninh thập niên 70 Băn Vi là một tay trống trong Ban nhạc XDNT. Băn Vi là cách chơi chữ anh tên Huỳnh Văn Bi – đọc ngược Bi Văn- láy lại là Băn Vi. Trong một lần về Hồng Ngự chơi , Băn Vi có ghé vào một quán nước gặp Tô Thanh Tùng và ca bài nầy, nghe giai điệu mượt mà  ,ông rất thích bài nầy,muốn có bài hát nầy nên nhờ Băn Vi  ghi lại cho ông . Băn Vi lúc đó tuy đã chơi nhạc nhưng không tiếng tăm gì cho lắm ,cũng muốn nhờ người lăng xê nên viết ngay và đưa cho Tô thanh Tùng, ông có chỉnh sửa lại đoạn điệp khúc, cho in và nhờ nhạc sỹ Quốc Dũng hoà âm và nhạc sỹ Lê Dinh thu thanh ở Sài Gòn… ( chuyện nầy khi về Tây Ninh, Băn Vi có kể lại cho người bạn thân- làm chung công sở là Nhạc sỹ Hoài Nguyên biết )

Trước 75 bài hát được xuất bản đứng hai tên : Tô Thanh Tùng và Băn Vi ,nhưng sau nầy không thấy để tên Băn Vi nữa. Về xuất xứ bài hát nầy, Băn Vi lấy cảm hứng từ cô gái ở Chợ Cũ -Long Hoa. Sau khi cô đi lấy chồng ,anh cô đơn viết nên dòng nhạc:..tuổi đời chân đơn côi ,gót mòn đại lộ buồn, đèn đêm bóng mờ nhạt nhòa… đường phố Long Hoa lúc đó ánh đèn mờ và yếu ớt tỏa sáng nhạt nhoè. Tại Tây Ninh mấy chục năm qua người yêu nhạc, ai cũng biết giai thoại về bài hát nầy và ca rất nhiều các nơi…..Năm 2006 khi ca sỹ Dạ Trường ở Cali về nước ( làm chung vớI Băn Vi ngày xưa) có họp mặt bạn bè cũ làm chung trong Đoàn văn nghệ ngày ấy như: anh Huệ, anh Phong, Hoài Nguyên,chị Cúc.. mọi ngườI đều nhắc lại kỉ niệm về bài Giã Từ. Anh Dạ Trường kể lại : khi sáng tác có câu: Người về trong thương nhớ ,người đi nhớ thương hoài…Dạ Trường thấy không ổn,sửa lại:..Người về trong thương nhớ ,người đi nhớ thương người  Băn Vi nghe có lí nên đồng ý và nhiều người trình diễn bài nầy trước khi Băn Vi gặp Tô Thanh Tùng

Những năm sau Giải phóng khi các Đoàn hát về Tây Ninh trình diễn, trong đó có ca sỹ Bảo Yến hát bài Giã Từ, Băn Vi còn than với tôi làm sao lấy lại tác quyền để ca tràn lan quá… ( nhất là trong các phòng karaoké).

Thời gian đã gần 40 năm qua nên hiện nay bài hát gốc không ai còn giữ, nhưng trong tâm tưởng người yêu nhạc Tây Ninh, nhất là những ngườI thế hệ U50 hể nhắc đến Giã Từ là nhắc đến Băn Vi, khi anh còn làm Trưởng ban văn hoá Thị trấn Hoà Thành, thậm chí khi anh mất mọi người đến dự còn đề nghị hát lại bài Giã Từ.

Chuyện Băn Vi gặp Tô Thanh Tùng ở Đồng Tháp tình tiết ra sao  thì chỉ có Tô Thanh Tùng biết mà thôi, vì Băn Vi đã mất từ năm 2004. Xét về lí ,thì Tô Thanh Tùng  có  cơ  sở về  tác giả  bài hát ( vì ông đã in và thu đĩa, có công lăng xê bài hát ,) nhưng về tình thì làm sao đây ,còn xét lại. Băn Vi đã mất nên không lên tiếng được,còn Tô Thanh Tùng đang ở Bình Phước có nhiều đêm phải suy nghĩ lại…..về tình nghệ sỹ. chăng??…..trong đầu của nhạc sỹ còn nhớ lại người em Băn Vi ngày nào gặp ở Đồng Tháp chăng ????? (Tô Thanh Tùng sanh năm 1944, còn Băn Vi sanh năm 1949 

Xem thêm: Tô Thanh Tùng và “thương hiệu bolero”

[footer]

Duyên dáng Việt Nam 23 – Nhiều điểm sáng cho dòng nhạc xưa

Là một người sinh ra và lớn lên ở Phú Yên, vùng đất miền Trung thân yêu với núi Nhạn – sông Đà, chúng tôi rất tự hào khi xem chương trình Duyên Dáng Việt Nam lần thứ 23 tổ chức vào hai đêm 8-9/01/2011 ở nhà hát Sao Mai, khu du lịch Thuận Thảo, thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên.

Cảm nhận chung của DongNhacXua.com là chương trình đã thành công trong việc đưa giới thưởng ngoạn, có mặt ở nhà hát cũng như xem qua sóng VTV về với dòng nhạc xưa với chủ đề Nhớ.

Đạo diễn Nguyễn Quang Dũng cũng như người biên tập âm nhạc là nhạc sỹ Đức Trí đã có nhiều sáng tạo trong suốt chương trình: chuyển cảnh rất nhanh và nhịp nhàng, sử dụng dây kéo cho diễn viên múa rất khéo léo, dùng phông nền rộng với nhiều tư liệu phong phú về các thế hệ nhạc sỹ, ca sỹ đã không còn với chúng ta như Đoàn Chuẩn, Anh Tú, Ngọc Tân, v.v.

Riêng cá nhân tôi rất ấn tượng với màn chuyển cảnh từ bản “Đêm cuối cùng” của Phạm Đình Chương sang bài “Suối mơ” của Văn Cao với tam ca Lân Nhã, Quang Dũng và Đàm Vĩnh Hưng. Ngay giây phút ấy, chúng tôi cảm thấy như có một cái gì đó dù không còn nữa nhưng hình như vẫn còn vương vấn đâu đây. Đó có lẽ là chính hiệu ứng của những nhạc phẩm bất hủ mà giai điệu, ca từ không bao giờ phai nhạt theo năm tháng:

” …
Em ơi, đêm cuối cùng gần nhau
Sợ rằng một ngày mai giấc mộng không thành. ” (hai câu kết trong “Đêm cuối cùng)

hay
“…
Suối ơi!
Nghe rừng heo hút.
Giòng êm đưa lá khô già trút.
Còn như lưu hương yêu dấu,
Với suối xưa trôi nơi đâu. ” (đoạn kết của “Suối mơ”)

Một điểm nhấn khác của chương trình và sự kết hợp giữa một ngôi sao thời danh và 2 ngôi sao đã tắt: Đàm Vĩnh Hưng hát chung với Anh Tú trong “Lạc mất mùa xuân” (nhạc ngoại quốc, lời Việt của nhạc sỹ Lữ Liên, là thân phụ của chính ca sỹ Anh Tú, Tuấn Ngọc, Khánh Hà, v.v.) và Đàm Vĩnh Hưng cùng hòa giọng với Ngọc Tân trong “Khoảnh khắc” (của Trương Quý Hải). Sẽ rất khập khiễng khi đi so sánh hai giọng hát khác nhau nhưng dù sao cũng phải nói rằng ca sỹ Đàm Vĩnh Hưng đã rất nỗ lực và cố gắng hoàn thành tốt vai trò cầu nối hai thế hệ. Cá nhân tôi cảm thấy ca sỹ họ Đàm đã rất khiêm tốn trên sân khấu hôm đó để nhường những cảm xúc sâu thẳm nhất của khán giả cho hai ca sỹ tài danh nhưng yểu mệnh: Anh Tú (1950-2003) và Ngọc Tân (1948-2004).

Rất nhiều lần nhà tổ chức nhắc đến dòng nhạc bolero trong chương trình này nhưng cá nhân tôi thấy gọi như vậy chưa chính xác vì trong chương trình còn nhiều giai điệu không phải là dòng nhạc bolero (hay chúng tôi gọi là dòng nhạc “sến” với tất cả sự trân trọng chứ hoàn toàn không có ý chê bai). Tuy nhiên, nếu phải chọn ra vài ca sỹ là điểm nhấn của dòng nhạc “sến” thì có lẽ không ai xứng đáng bằng Mạnh Đình trong nhạc phẩm “Chuyện hẹn hò” (của Nhật Trường – Trần Thiện Thanh).

Hương Lan vẫn giữ phong độ với dòng nhạc này dù tuổi đời cũng không còn trẻ. Chị đã làm chúng tôi rơi nước mắt trong “Mẹ tôi” (của Nhị Hà).

Ngoài ra cũng phải kể đến ca sỹ Quang Linh và Cẩm Ly, những người đã mà theo chúng tôi đã “cứu” cả “chuyến đò” tốp ca trong tiết mục mở đầu “Chuyến đò quê hương” (của Vy Nhật Tảo).

Nhân nói đến đây thì chúng tôi xin mạn phép nêu ra vài điểm chưa đạt theo thiển ý của chúng tôi như sau:

  • Vài ca sỹ hoàn toàn không thích hợp với nhạc “bolero” nhưng cũng “cố gắng” góp giọng và đã không thành công: như Lân Nhã đã vào rất “phô” trong “Chuyến đò quê hương” mà chúng tôi đã nói ở trên. Tuy nhiên anh đã rất thành công với “Như một lời chia tay” (của Trịnh Công Sơn) ở phần sau.
  • Quang Dũng rất vững vàng và đầy kỹ thuật trong “Chiếc lá cuối cùng” (của Tuấn Khanh) nhưng anh lại quá sa đà vào việc phô diễn kỹ thuật thành ra khán giả chưa được lắng đọng với “đêm chia ly buồn gì sao chẳng nói” mà tác giả Tuấn Khanh muốn chuyển tải. Tuy nhiên sau đó Quang Dũng lại rất thành công với “Lá đổ muôn chiều” (của Đoàn Chuẩn – Từ Linh). Có lẽ chi tiết “ngày mai người em nhỏ bé ngồi trong thuyền hoa, tình duyên đành dứt …” làm cho Quang Dũng có nhiều cảm xúc hơn chăng !?
  • Tên tác giả của “Trộm nhìn nhau” là Trầm Tử Thiêng chứ không phải “Trầm Tử Thiên” như mà hình đã hiện ra
  • Dương Triệu Vũ có hát được giọng Phú Yên trong “Trách phận” nhưng anh hình như sợ người nghe nhận ra điểm yếu của mình hay sao đó mà anh hát nhanh quá thành ra chính người Phú Yên như chúng tôi cũng khó mà nghe kịp lời hát
  • Năm sinh và năm mất của ca sỹ Ngọc Tân (1948-2004) được chương trình chiếu lên (1950-2003) chưa đúng. Có lẽ đạo diễn lộn với năm sinh và năm mất của Anh Tú

Tóm lại: Duyên Dáng Việt Nam 23 tại Phú Yên đã để lại rất nhiều cung bậc cảm xúc cho khán giả, xứng đáng là một trong những chương trình ca nhạc chủ đề hay nhất Việt Nam.

[footer]