Dòng Nhạc Xưa đã từng đến Bệnh viện Ung Bướu Sài Gòn để thăm người thân hay làm vài công tác thiện nguyện nên chúng tôi rất cảm thông cho những mảnh đời bất hạnh, nhất là các bệnh nhân nhi vẫn còn rất vô tư. Hôm nay chúng tôi xúc động bắt gặp một truyện ngắn rất hay của tác giả Nguyễn Ngọc Hoài Nam đăng trên báo Tuổi Trẻ Cuối Tuần. Hình ảnh những em nhỏ với cái đầu trọc lóc, vô tư chạy nhảy nô đùa trong khuôn viên chật chội và ngột ngạt của bệnh viện làm chúng tôi liên tưởng đến bé Võ Hoàng Ngân, một cánh én nhỏ đến với đời và cũng đã theo gió bay mãi mãi bay về miền trời xa. Qua bài viết và truyện ngắn này, Dòng Nhạc Xưa xin cầu mong cho linh hồn các bệnh nhân thanh thản ở một thế giới không còn khổ đau, cầu mong cho những ai đang phải điều trị bệnh ung thư được an ủi phần nào nỗi đau thể xác và cho nước Việt Nam chúng ta một ngày nào đó không còn là “cường quốc ung thư” đầy đau lòng như hiện tại!
BÊN MẢNG TƯỜNG MƠ
(Nguồn: truyện ngắn của tác giả Nguyễn Ngọc Hoài Nam đăng trên Tuổi Trẻ Cuối Tuần)
TTCT – Lần đầu Nhiên gặp cô bé lúc đi xét nghiệm. Cô bé nhỏ thó, ngồi như nấp sau gầm cầu thang tối, đầu trụi lủi không một sợi tóc, y hệt những đứa trẻ khác ở đây.
Gương mặt cô bé méo xệch, một bên mắt phồng to. Nhiên giật mình hoảng sợ ngay khi vừa trông thấy, liền vội nép vào vai ba.
Mấy hôm sau đi xét nghiệm về, Nhiên lại giật mình khi trông thấy cô bé. Giật mình, nhưng Nhiên vẫn tò mò. Cô bé ngồi một mình, trống trải, mặt quay vào bức tường gần sát cầu thang, tay vẽ màu nguệch ngoạc chăm chú say mê, không để ý gì đến vạt nắng nghiêng trưa từ ngoài sân bệnh viện hắt vào chỗ ngồi.
Những hình vẽ Nhiên không nhìn thấy rõ. Khi cô bé bất chợt quay sang trông thấy Nhiên liền nhoẻn miệng cười. Nụ cười nửa e dè làm quen, nửa tươi tắn hiền hậu, khiến Nhiên dù vẫn để ý đến con mắt to của cô bé nhưng đã vơi bớt cái sờ sợ ám ảnh từ những ngày hôm trước. Dù vậy, Nhiên vẫn chưa dám cười đáp lại mà theo ba đi thẳng về phòng.
Những câu hỏi thắc mắc cứ nảy nở trong đầu Nhiên. Những cái đầu trọc lốc. Những gương mặt biến dạng. Những cục u, vết mổ chằng chịt. Biết bao hình ảnh lạ lẫm của những bạn nhỏ nơi đây khiến Nhiên trải qua thật nhiều cảm xúc. Sốc. Giật mình. Ngạc nhiên. Sợ hãi. Thắc mắc. Tò mò.
Vậy mà từ bữa vào bệnh viện đến giờ, ba má vẫn chưa lần nào trả lời những câu hỏi của Nhiên cho thật đầy đủ, cặn kẽ. Ba má đang buồn vì cái chân đau của Nhiên, Nhiên biết. Nhưng chỉ đau cái chân thôi, có gì nghiêm trọng đâu, sao má lại buồn đến mức hở chút là bụm miệng mếu máo khóc vậy.
Nhưng lặng im hóa đá như ba còn nặng nề khổ sở hơn. Nhiên có cảm tưởng ba má đang che giấu điều gì đó. Không được giải đáp, Nhiên cứ bứt rứt khó chịu, không còn cái vẻ nhanh nhẹn hoạt bát mọi khi.
Đến tối, một lần nữa Nhiên lại lấy hết can đảm nói với ba:
– Ba, con hỏi này chút nha.
– Chuyện gì con?
– Ba hứa trả lời nha.
Ngập ngừng một lát, ba khẽ gật đầu:
– Ừm, con nói đi.
– Cái bạn lúc trưa nay ngồi ở cầu thang, ba có thấy không?
– Có, ba có thấy.
– Sao bạn ấy có con mắt to vậy ba?
Ba nhìn Nhiên một lát mới trả lời:
– Chắc bạn ấy bị té nên mắt bị sưng lên.
– Vậy hả ba. Rồi… bạn ấy có hết không ba?
– Bác sĩ sẽ chữa cho bạn ấy hết sưng mà con.
– Giống chân con bị sưng, cũng chữa hết luôn hả ba?
Ba nghẹn giọng:
– Đúng rồi con…
Nhiên định hỏi thêm, chợt nghe tiếng má mếu máo khóc ở góc giường nên im lặng không dám nói tiếp. Nhưng chỉ một lát, như sực nhớ điều gì, Nhiên lại hỏi:
– Ba, bạn đó cười với con, vậy con cười lại với bạn đó được không?
– Được chứ con – ba gật đầu.
– Dạ.
Ngày chủ nhật cuối tuần nên bác sĩ không tới khám. Nhiên dậy trễ hơn mọi bữa. Đã gần tuần lễ cả nhà Nhiên dọn vào ở trong bệnh viện, cũng vì cái đầu gối bỗng nhiên đau và sưng to của Nhiên. Mẹ nghỉ phép. Còn ba đi làm cũng không thể yên được, tranh thủ giờ rảnh lại chạy vào bóp chân xoa nắn cho con gái.
Chưa kể các cô chú cậu dì hai bên nội ngoại, bạn của ba má lo lắng hốt hoảng, hỏi han hoài không hết. Mỗi hốt hoảng lo lắng lại kèm theo một phần quà thăm bệnh, như thể là cách để động viên san sẻ phần nào. Giờ quà xếp quanh giường bệnh của Nhiên đã cao chất ngất, trong ánh mắt thèm thuồng của bọn nhỏ cùng phòng.
Bệnh viện đã cho Nhiên làm nhiều xét nghiệm. Đã tìm thấy một khối u ngay đầu gối. Nhưng xét nghiệm quan trọng nhất để biết khối u lành hay ác thì vẫn phải đợi chờ kết quả. Đợi chờ trong sợ hãi lo âu. Đợi chờ trong cầu xin hi vọng. Đợi chờ trong căng thẳng tột cùng.
Cả nhà ai cũng chờ, trừ Nhiên. Nhiên có hiểu gì nỗi đợi chờ thấp thỏm ấy đâu. Nên Nhiên chỉ cảm thấy hình như mỗi ngày một đau hơn, đi lại khó khăn hơn, và vì thế cần phải nhõng nhẽo nhiều hơn.
Nằm mãi một chỗ trên giường chơi iPad cũng chán, Nhiên xin ba má cho đi loanh quanh bên ngoài. Chiều ý, ba dìu Nhiên đi.
Đến sảnh cầu thang, Nhiên lại gặp cô bé có con mắt to đang ngồi dưới nền nhà vẽ lên tường. Lần này Nhiên không còn giật mình như những ngày trước.
Có thể vì Nhiên đã thấy quen, và cũng có thể vì cô bé đã kịp nở nụ cười thân thiện với Nhiên ngay khi Nhiên xuất hiện. Nhiên khẽ cười đáp lại, có chút ngại ngùng, rồi cà nhắc bước tới gần. Ba Nhiên để con chơi với bạn, ra ngồi ghế đá ngoài sân bệnh viện nhìn vào.
– Chị bị xương hả? – cô bé nhìn cái chân đi cà nhắc của Nhiên hỏi.
– Bị xương… là sao?
– Là bị ung thư xương chứ sao. Giống anh Nhân này nè – cô bé chỉ tay vào một hình vẽ ở góc tường. Hình vẽ cầu thủ bóng đá thật đẹp, đang chuẩn bị tung cú sút.
– Ai vẽ vậy em?
– Em vẽ tặng anh Nhân đó. Anh Nhân mê đá banh lắm, nghe đâu được chọn vào đội bóng thiếu niên của thành phố, mà ảnh lại bị xương, rồi bị cưa chân. Bị xương như chị đó.
Nhiên giật mình:
– Không, không đâu. Chị chỉ đau cái đầu gối chút xíu thôi. Ba chị nói chị sắp khỏi rồi. Sắp về nhà rồi.
– À, vậy hả chị. Vui hen.
Cô bé lại chăm chú vào những hình vẽ mới trên tường. Một thoáng im lặng giữa hai người. Nhiên trầm ngâm nghĩ ngợi, rồi như sực nhớ điều gì, cất tiếng quan tâm:
– Em nè. Em bị té nên mắt sưng to vậy hả?
Cô bé ngừng tay, nhướng con mắt quả cam đang ươn ướt đầy ghèn nhìn Nhiên:
– Em bị mắt.
– Bị mắt… là sao?
– Là bị mắt đó chị. Con mắt này… – cô bé chỉ tay vào con mắt to – Nó không thấy gì hết. Bác sĩ nói tuần sau mổ lấy nó ra, và chữa cho em con mắt này – cô bé hồn nhiên chỉ tay vào con mắt còn lại.
Nhiên lặng người. Những điều cô bé nói không giống với giải thích của ba hôm qua. Nhiên không hiểu “bị xương” hay “bị mắt” là sao, nhưng rõ ràng đó là bệnh nặng, rất nặng. Chân sẽ phải cưa cụt đi. Mắt sẽ không còn nhìn thấy.
Ở tuổi mười ba, Nhiên đã đủ lớn để nhận thấy một nỗi sợ hãi đang nảy nở và lan dần. Giờ Nhiên mới hiểu ra vì sao ba buồn rầu ủ rũ, và má mếu máo khóc mỗi khi Nhiên thắc mắc về bệnh của mình.
– Em thích vẽ lắm, hôm tết vừa rồi em có tranh được triển lãm ở nhà thiếu nhi đó chị. Bác sĩ nói sẽ chữa con mắt này cho em để nhìn thấy đường mà vẽ – cô bé nở nụ cười tươi.
– Ừ, em vẽ đẹp thiệt – Nhiên buột miệng khen, dù trong đầu vẫn lởn vởn những ý nghĩ về căn bệnh của mình.
– Anh Tùng vẽ mới đẹp. Bữa triển lãm tranh, anh Tùng được giấy khen hạng nhất. Nhưng bữa đó ảnh vô thuốc, mệt xụi lơ nên không đi được. Ảnh nằm trong phòng khóc quá trời.
– Vô thuốc là sao? Mà ảnh bị gì em?
– Vô thuốc chỗ này nè chị – cô bé chỉ vào cái ven đã được đặt sẵn ở cổ tay – Vô thuốc mệt lắm, bỏ ăn luôn. Ảnh cũng bị mắt. Bị luôn hai mắt…
– Bị vậy… sao ảnh vẽ được nữa…
– Ảnh mê vẽ mà, sao bỏ được. Mấy anh chị lớn vẫn chỉ cho ảnh vẽ. Ảnh vẽ cái này nè chị, vẽ lúc hổng còn thấy gì, trước khi ảnh về nhà…
Cô bé chỉ tay vào hình vẽ trên cao. Hình vẽ có mấy bụi hoa vàng, ông mặt trời tỏa nắng, ngôi nhà mái ngói đỏ tươi, một cậu bé đứng trước giá vẽ trên thảm cỏ xanh rì. Nhiên bỗng cảm thấy xúc động.
– Ảnh khỏe rồi về nhà hả em?
– Không đâu chị… – cô bé chùng giọng xuống – Anh Nhân cũng về nhà lâu rồi. Mấy ảnh toàn về lúc nửa đêm, tụi em ngủ không hay gì hết.
Nhiên thấy khó hiểu, nhưng cũng không hỏi thêm. Quá nhiều điều bí ẩn ở đây, trong bệnh viện này. Nhiên lảng qua chuyện khác.
– Em học lớp mấy rồi?
– Em chuẩn bị học lớp sáu thì bị bệnh phải vào đây. Nếu không giờ em lên lớp bảy rồi.
Ngừng một lát, cô bé nói tiếp:
– Em mê đi học lắm. Lên cấp hai đi học được mặc váy, đẹp ơi là đẹp mà em chưa được mặc lần nào. Ở đây lâu lâu em lại mặc váy xách cặp đi lòng vòng ngoài sân bệnh viện cho đỡ ghiền. Hi hi… – cô bé bật cười nhìn Nhiên như phân bua cho hành động “đỡ ghiền” của mình. Nhiên mỉm cười theo, chia sẻ.
– Em đang vẽ gì vậy?
– Em vẽ cái bánh và quà sinh nhật. Hôm qua coi tivi thấy phim chiếu cảnh sinh nhật mà em thích quá. Ước gì em được vậy.
– Sinh nhật em ngày nào?
– Em không biết nữa chị.
Nhiên nhìn quanh, cả mảng tường đầy màu sắc của những hình vẽ, cũ có mới có.
– Mấy hình ở đây của em hết hả?
– Dạ gần hết. Có mấy cái của tụi nhỏ nữa. Tụi nó cũng khoái vẽ lắm.
– Hèn gì cái đầu thì tròn quay, mấy trái tim thì lung tung, méo xệch.
– Thì tụi nó có biết vẽ gì đâu chị, chỉ biết vẽ mấy trái tim bay tùm lum. Còn mấy cái đầu tròn quay thì phải rồi. Vô thuốc riết rụng hết tóc, đứa nào cũng láng o hết à.
Bất giác Nhiên đưa tay lên đầu vuốt mái tóc đen mượt của mình. Cô bé vẫn say sưa kể:
– Cái này là nhà em ở dưới quê. Ba em, mẹ em và em bé mới sinh. Em vẫn chưa biết mặt em của em nữa.
– Vậy ai ở đây với em?
– Dì Út. Chứ ba đi làm hồ rồi, còn mẹ ở nhà chăm em bé.
– Ba mẹ hay vào thăm em không?
– Lát nữa ba vào đó chị. Cuối tuần là ba thăm em.
Cô bé chỉ một hình vẽ khác:
– Còn cái này em vẽ bé Vân, đeo bông tai cười toe toét.
– Đôi bông tai đẹp hen – Nhiên như bị cuốn vào những hình vẽ.
– Dạ. Em ước gì có cái bông tai đó thiệt ngoài đời để em cho bé Vân.
– Bé Vân thích bông tai hả em?
– Nó có rồi chị. Mà mẹ Vân hết tiền, tháo bông tai Vân đi bán để mua thuốc. Nó không nói gì nhưng buồn lắm. Từ bữa đó nó nằm một chỗ quay mặt vào tường chẳng ra ngoài chơi nữa. Đến bữa bệnh nặng rồi về nhà luôn…
Nhiên lại lặng người, nhớ đến hộp đựng quà trên bàn học ở nhà, trong đó có cả chục đôi bông tai, đủ kiểu đủ loại của các cô dì ba má tặng những dịp vui. Nhiên là con một, và lại là đứa cháu duy nhất, được nuông chiều chăm bẵm, nên những món quà đó cứ hiển nhiên đến như một điều bình thường, như cơm ăn áo mặc hằng ngày, không có gì quý giá cả.
Chưa bao giờ Nhiên hình dung một đôi bông tai lại như niềm ước mơ khao khát, mang đến niềm vui hay tạo ra nỗi buồn.
Cô bé vẫn liến thoắng:
– Còn cái này em tự vẽ em nè chị. Hai con mắt tròn đẹp không?
Nhiên nhìn hình vẽ cô bé vừa chỉ. Bé gái có hai bím tóc, miệng cười thật duyên, và đôi mắt to tròn tinh nghịch. Cô bé vẽ chính mình, đã không còn con mắt sưng to, đã không còn cơn đau bệnh, không còn nỗi sợ không nhìn thấy đường để tiếp tục vẽ. Một hình vẽ giản đơn mà Nhiên vẫn thường thấy ở bất cứ đâu, của bất cứ ai.
Nhưng tại đây, trên bức tường trong một góc nhỏ nơi sảnh cầu thang bệnh viện này, giữa cái nắng ngọt vàng của buổi sớm mai, hình vẽ ấy lại mang cả một niềm mơ ước hồn nhiên cháy bỏng của cô bé, của biết bao bạn nhỏ. Nhiên nhìn sang cô bé, vừa lúc cô bé quay lại phía Nhiên. Cả hai cùng mỉm cười, thân thiết.
– Chị vẽ không?
– Thôi chị vẽ xấu lắm. Em vẽ tiếp đi.
Bàn tay cô bé nhanh nhẹn đưa lên hạ xuống, qua phải qua trái như con thoi nhảy múa trên mảng tường. Những màu sắc, những hình ảnh dần hiện. Một chiếc bánh sinh nhật, một hàng nến thắp, một con gấu bông. Buổi tiệc sinh nhật giản dị đã được vẽ lên, trên mảng tường sơn vôi cũ kỹ.
Vẽ xong, cô bé nghiêng đầu hài lòng ngắm nghía lại bức tranh của mình, trong ánh nhìn đã thôi không còn nhiều ngỡ ngàng khó hiểu của Nhiên.
Một lát, cô bé nhướng con mắt sưng to nhìn Nhiên. Con mắt bỗng như biết cười.
– Giờ em vẽ chị nha. Vẽ chị có đôi chân dài thiệt đẹp đứng cạnh em…
Buổi tối trước khi ngủ, Nhiên khẽ nói với ba:
– Ba, con biết con bị bệnh gì rồi…
Ba lặng thinh nhìn Nhiên. Má bụm miệng mếu máo…
Sáng thứ hai, bác sĩ mời ba lên văn phòng khoa. Má ngồi trong góc phòng chắp tay lần chuỗi hạt, lầm bầm khấn vái cầu xin. Nhiên mở iPad chơi cùng mấy em nhỏ, chốc chốc lại ngước nhìn đồng hồ treo nơi cửa ra vào.
Mấy đứa nhỏ đầu láng o, thích thú vây quanh màn hình iPad, chỉ trỏ trầm trồ. Có đứa đang truyền nước biển cũng cố chen vào, tay giơ ra ngoài, bình nước biển lủng lẳng trên tay người mẹ đứng với theo. Nhìn những đứa nhỏ vui, Nhiên cũng nguôi bớt hồi hộp.
Chừng nửa tiếng ba về. Chỉ nửa tiếng nhưng như dài sâu thăm thẳm. Cả phòng đồng loạt ngước nhìn ra ngoài khi thấy ba xuất hiện nơi khung cửa.
Ba chẳng nói gì, đi một mạch tới chỗ Nhiên, ôm Nhiên thật chặt vào lòng, bật khóc. Má giằng lấy tờ giấy thông báo kết quả xét nghiệm trên tay ba, đọc ngấu nghiến, rồi mếu máo với mọi người đang vây quanh:
– U sụn… u lành…
Cả phòng vỡ òa tiếng reo vui. Hình như lâu lắm rồi, rất lâu, rất hiếm mới có được không khí này nơi đây. Niềm vui của ba má Nhiên đã trở thành niềm vui chung của mọi người, của cả những đứa trẻ gầy gò đầu láng o da đen sạm đang chụm đầu khoái trá vào chiếc iPad ở giữa phòng.
Nhiên hiểu tiếng bật khóc của ba, tiếng mếu máo của má cùng những reo vui của mọi người lúc này. Vậy là đầu tóc Nhiên sẽ không trụi lủi. Đôi chân Nhiên sẽ không mất đi. Nhiên chợt nghĩ đến cô bé có con mắt biến dạng với những hình vẽ gửi gắm niềm mơ trên mảng tường cầu thang cũ kỹ.
Niềm mơ không chỉ cho riêng mình mà còn cho tất cả mọi người. Niềm vui chợt đến, bất ngờ, khi Nhiên đã hiểu được bệnh tình nơi đây, hiểu được những mất mát sẽ tới với mình như đã tới với các bạn nhỏ. Nhiên vui. Nhiên định mỉm cười, nhưng rồi lại bật khóc.
Sáng nay Nhiên được bác sĩ cho về nhà. Khối u sụn đầu gối đã được xếp lịch để cắt bỏ tại một bệnh viện khác. Chân đi còn khập khiễng cà nhắc, nhưng sẽ lành, sẽ đẹp. Bác sĩ cười trấn an Nhiên như thế.
Nhiên ôm con gấu bông to nhất trong đống quà được tặng tìm cô bé có con mắt to. Những món quà còn lại đã được Nhiên chia hết cho các bạn nhỏ, và nhìn thấy các bạn nhỏ nở nụ cười hạnh phúc, reo vui “hu ra”.
Những nụ cười và tiếng reo vui khiến Nhiên lâng lâng trong lòng. Chỉ còn con gấu bông to và đẹp nhất, Nhiên muốn tặng cho cô bé, món quà sinh nhật trên mảng tường mơ dù có thể không đúng ngày.
Sảnh cầu thang vắng hoe làm Nhiên ngạc nhiên hết sức, vì sáng nào cô bé cũng ngồi ở đấy, vẽ những niềm mơ giản dị cho Nhiên xem. Ba đưa Nhiên vào từng phòng tìm, đến phòng gần cuối hành lang mới biết cô bé đã được đưa đi mổ khối u mắt từ sớm.
Ca mổ cho niềm mơ đôi mắt tròn xoe tinh nghịch, cho niềm mơ ánh sáng để được vẽ của cô bé. Nhiên lặng người, gửi lại món quà nhờ chuyển cho cô bạn nhỏ, lòng thầm cầu xin.
Đi qua sảnh cầu thang, Nhiên dừng lại trước những hình vẽ đầy màu sắc, những niềm mơ ước giản dị mà khao khát thiết tha. Những mái đầu tròn quay trọc lốc nắm tay nhau giữa tùm lum trái tim méo xệch. Anh Tùng họa sĩ đứng trước giá vẽ trên bãi cỏ xanh rì.
Anh Nhân cầu thủ đang rê dắt bóng và tung cú sút dũng mãnh. Bé Vân đeo đôi bông tai lấp lánh. Buổi tiệc sinh nhật cùng con gấu bông vui tính hiền lành. Lớp học có cô giáo và những chiếc váy xanh. Gương mặt cô bé tròn xoe đôi mắt. Và Nhiên bên cạnh, đôi chân thon dài…
Nhiên cúi xuống, nhặt những vụn màu rơi rớt dưới chân tường, vẽ thêm những trái tim quanh hình vẽ hai chị em. Những trái tim tròn đầy, yêu dấu.■